“Haberi” İngiliz Financial Times ve Amerikan New York Times verdi: Financial Times’a konuşan isimsiz ABD’li askeri yetkililere göre Rusya Çin’den Ukrayna’da kullanmak için askeri malzeme talep etmişti! New York Times’a konuşan isimsiz ABD’li sivil yetkililere göre de Rusya, Çin’den yaptırımların etkisinin üstesinden gelmek için ekonomik yardım talep etmişti!
Bu “haberler” üzerine CNN International yayınına katılan ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, “Dünyanın herhangi bir yerindeki herhangi bir ülkenin Rusya’ya can simidi olmasına izin vermeyeceğiz” dedi ve bu konuda Çin’i uyardıklarını söyledi!
Peki nereden çıkmıştı bu yardım talebi? Rusya’nın Ukrayna’da askeri desteğe ihtiyacı mı vardı? Gerçek neydi?
ENFORMASYON SAVAŞI
Çin’in Washington Büyükelçiliği Sözcüsü Liu Pengyu, askeri ve ekonomik yardım konusunda “Rusya’dan gelen talebi hiç duymadığını” belirtti öncelikle. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü de, Rusya’nın Çin’den destek istediği iddialarını açıkça yalanladı ve bunun “dezenformasyon” olduğunu belirtti.
Talepte bulunduğu iddia edilen Rusya da “haberi” yalanladı. Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov, Rusya’nın Ukrayna konusunda Çin’den askeri destek istemediğini söyledi.
Bu iki yalanlamaya rağmen, Batı medyası gün boyu “Rusya Çin’den askeri destek istedi” başlıklı haberler vermeyi sürdürdü. Yalanlamayı ise çok azı ve üstelik çok sonra, dahası “Rusya Çin’den askeri destek istedi” haberinin altında, kısaca verdi!
Başından beri sürdürülen enformasyon savaşının hali budur!
ROMA’DA 7 SAATLİK DİPLOMASİ ÇARPIŞMASI
Amerikan ve İngiliz gazeteleri eliyle servis edilen bu iki “haberin” hedefi, Roma’da yapılacak ABD-Çin görüşmesiydi.
ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ile Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkezi Komitesi Dışişleri Komisyonu Ofisi Direktörü Yang Cieçi, İtalya’nın başkenti Roma’da bir araya gelecekti.
ABD’li yetkililer, gazeteler üzerinden servis ettikleri haberle, Roma buluşması öncesi Çin’e küresel çapta basınç yapmayı hedeflemişti. Böylece haberden hareketle hem gün boyu dünya kamuoyunu Çin’e karşı harekete geçirmiş, hem de bunun etkisiyle toplantıda Çin’e karşı baskı yapma şansı bulmayı ummuştu.
Sullivan ve Yang Çieçi’nin Roma buluşması, beklenenden uzun sürdü: 7 saat!
ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price’ın belirttiğine göre Roma görüşmesinde Ukrayna meselesi geniş bir şekilde ele alındı. Price gazetecilerin sorusu üzerine “Çin, Rusya’ya askeri anlamda ya da yaptırımları delecek şekilde yardım ederse bunun sonuçları olur” dedi.
Roma buluşması, Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki’nin basın toplantısında da gündeme geldi. Psaki, ABD’nin Roma’da Çin’e verdiği mesajı şu sözlerle açıkladı: “Sullivan, burada açıkça, Çin’in Rusya’ya askeri yardım ve diğer yardımlar vermesinin yaptırımların delinmesi ve savaşın desteklenmesi anlamına geldiğini ve bunun sonuçları olacağı konusunda Çin’i uyardı. Ancak bu sonuçların ne olacağı konusunda detay veremem. Bu konuda ortak ve müttefik ülkeler ile görüşüyoruz.”
HEDEF ÇİN’DEKİ RUSYA REZERVİ
Bu makaleyi CRI Türk yazı işlerine teslim etmem gereken saat geldiğinde, Roma’daki 7 saatlik buluşmaya dair henüz Washington ve Pekin’den resmî açıklama gelmemişti. Dolayısıyla yukarıda aktardığım sözcü açıklamalarının ötesinde henüz bir değerlendirme yoktu.
Resmi açıklamaların uzaması, hem toplantının 7 saat sürmesinden, hem saat farkından ama hem de tarafların resmi açıklamada mutabakat zorluğu yaşamalarından kaynaklanmış olmalı…
Ortada resmi bir açıklama olmasa da, ABD’nin Çin’le ilgili temel kaygısının Rusya’ya desteği olduğu açık. ABD biliyor ki, Çin Rusya’yla işbirliğini sürdürdüğü müddetçe, Rusya’ya karşı yürüttüğü yaptırım kampanyası işlemeyecek.
Fakat mesele Çin’in askeri desteği değil elbette. Rusya’nın Çin’den acil askeri desteğe ihtiyacı yok. Mesele öncelikle Rusya’nın 640 milyar dolarlık rezervinin Çin’de olan kısmı. ABD işte o kısmı Rusya’nın kullanmasını önleyebilmek için Çin’e baskı kuruyor.
Nitekim Rusya Maliye Bakanı Anton Siluanov, 640 milyar dolarlık rezervlerinin yaklaşık yarısının Batı tarafından bloke edildiğini, ABD’nin Çin’deki kısma erişimi kısıtlayabilmek için de Çin’e baskı yaptığını açıkladı. Siluanov, bu blokaj nedeniyle de Batı’yı uyardı ve bu durumda rezervlere erişime izin verilene kadar ödemelerini “ruble “olarak yapacaklarını söyledi.
Rusya rezervinin dolar kısmını azaltmış ve 100 milyar dolara kadar düşürmüştü. Yerini ise avro ve Çin yuanı ile doldurmuştu.
ABD ENERJİ YAPTIRIMINDA YALNIZ KALDI
Sonuç olarak ABD, stratejik ve taktik düzeyde Çin-Rusya işbirliğini kırabilme peşinde. Bir yandan Çin’e ekonomik baskı uygulayarak Rusya’ya verdiği desteği önlemeye ya da en azından azaltmaya çalışıyor, diğer yandan da “Rusya’yı Ukrayna konusunda frenlemesi” için Çin’e çağrıda bulunuyor!
Ancak ABD’nin Çin’e baskı yaparak sonuç alabilme olasılığı yok. Çin Rusya’ya yaptırımlara katılmayacağını defalarca ilan etti. Çin’in örneğin Rusya’dan petrol ve doğalgaz alımını kesmesi gibi bir seçenek, zaten bir “Amerikan hayali” bile olamayacak durumda.
Kaldı ki ABD bu konuda AB’yi bile ikna edemedi. AB Rusya’dan petrol ve doğalgaz almayı sürdürüyor. Yani ABD Rusya’ya enerji yaptırımında yalnız kaldı.
Mehmet Ali Güller
CRI Türk
15 Mart 2022
Mehmet Ali Güller 