Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu 17 Ocak’ta ABD’ye giderken, açıklaması Yeni Şafak’ta birinci sayfadan “F-16’da anlaşma sağlandı” başlığıyla duyuruldu. Ancak Çavuşoğlu ABD Dışişleri Bakanı Blinken’le görüşünce, “anlaşma sağlanmadığını” görmüş oldu!
ABD, Türkiye’yi S-400 nedeniyle 5. nesil F-35 uçağı programından çıkarmış, parasını geri ödememiş, o para karşılığında istenilen 4. ve 4,5. nesil F-16’ları da vermemek için binbir dereden su getirtmektedir. Çünkü ABD için F-16 sadece bir uçak değil, Türkiye’ye karşı kullandığı bir çapadır!
Nitekim 9 Ocak’ta Yunan Bakan Yardımcısı Syrigos şöyle demişti: “Türkiye’nin F-16 almasını istiyoruz. Şimdi değil, uzun vadede. Çünkü Batı tarafından kontrol edilmesini istiyoruz.” Doğru, çünkü gerçekte NATO da, ABD silahları da, Türkiye’yi Atlantik kampında Washington’un stratejisine bağlı tutabilmenin araçlarıdır.
ABD’nin dolaylı iki şartı
ABD, Türkiye’yi çapalı tutmak için F-16 verecekti ama tam da Yunan Bakan Yardımcısının istedi gibi “şimdi değil, sonra” olacaktı bu. Çavuşoğlu Washington’da işte bu gerçekle yüzleşti.
ABD F-16’yı, dolaylı bir şekilde iki şarta bağlamıştı: Şartlardan biri Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğini onaylaması, diğeri de Türkiye’nin Suriye’de ABD’yle işbirliği yapmasıydı.
Bizzat Çavuşoğlu söyledi: “Türkiye’nin F-16 talebi ile İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğinin bağlantılı olmadığını, ABD Kongresi’nin bunları bağlantılı gibi göstermemesi gerektiğini söylüyoruz.”
Ne olacak ki? ABD’nin Ankara Büyükelçisi Flake de söylüyor: “Türkiye’ye F-16 satışıyla İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği bağlantılı değil.”
Çünkü Washington şu incelikte uyguluyor: Bağlantılı değil ama onaylarsanız süreç hızlanır!
Çavuşoğlu ABD’den Suriye’ye temsilci istedi!
Daha vahim şart ise Suriye konusudur. Yine Çavuşoğlu’nun ağzından aktaralım: “ABD, Suriye ile ilgili yeni bir çalışma başlatma önerisi yaptı.”
Nereden çıktı bu? Şuradan: ABD, Rusya’nın kolaylaştırıcılığında Türkiye ile Suriye’nin normalleşmesinden çok rahatsız. Bunu resmi olarak da ifade ettiler zaten. F-16 isteyen Türkiye’nin, bu politikadan dönmesini istiyor. Çünkü ABD biliyor ki Türkiye ile Suriye normalleşirse, ABD Suriye’nin kuzeydoğusundan çıkmak zorunda kalır, Amerikan Koridoru kapanır ve PYD devletçiği ortadan kalkar.
Evet, ABD bunu biliyor ama demek ki Çavuşoğlu bilmiyor! Baksanıza, ABD’ye ne teklif ediyor: “ABD Suriye’ye bir özel temsilci atamalı.” ABD’nin Suriye’den çıkarılması ne ki, AKP’nin Dışişleri Bakanı, tersine ABD’den Suriye’ye özel temsilci atamasını istiyor!
Amerikan dengesi!
Peki tüm bunları neden yaşıyoruz? Onu da yine Çavuşoğlu’nun ağzından açıklayalım: “ABD’nin iki NATO üyesi ülke (Türkiye ve Yunanistan) arasında daha dengeli olması gerektiğini hatırlattık.”
İşte Ankara’nın da Atina’nın da sorunu budur: Amerikan dengeciliği!
ABD bu denge oyunu ile hem Türkiye’yi hem de Yunanistan’ı Amerikan üsleriyle doldurdu, dolduruyor. Washington bu denge oyunu üzerinden iki ülkeye sürekli silah satıyor. Ve iki ülke bu denge üzerinden birbirine karşı kullanılıyor.
Yani önce Amerikan dengesi aramaktan kurtulunmalı!
Mehmet Ali Güller
Cumhuriyet Gazetesi
21 Ocak 2022
Mehmet Ali Güller 