Biz bu yazıyı yazmaya başladığımızda sandıkların henüz yarısı açılmıştı. Dolayısıyla kesin olmayan sonuçlara göre bir ilk değerlendirme yapıyoruz.
Ortaya çıkan ilk sonuç TBMM açısından şu: HDP ve MHP kazandı, AKP ve CHP kaybetti!
Gelelim daha ayrıntılı değerlendirmeye…
ERDOĞAN KAYBETTİ
Erdoğan‘ın anayasayı ihlal ederek seçim meydanlarına çıkması, AKP’nin düşüşünü frenleyebilmek için devlet olanaklarıyla “seçim mitingleri” yapması, haliyle seçimi Erdoğan‘la karşıtları arasında bir seçime dönüştürdü.
7 Haziran sonuçlarına bu açıdan baktığımızda ilk saptamamız şudur: Seçimerin en büyük kaybedeni Erdoğan‘dır!
İlk sonuçlar, hatta kesin sonuçlar, Erdoğan‘a o çok istediği başkanlık yolunu artık açamayacaktır!
SİSTEM İÇİ ÇÖZÜM YOK
Seçimi sistem içinden değerlendirdiğimizde karşımızda şu iki seçenek vardı: Otokrasi mi, restorasyon mu?
Yani Erdoğan‘ın önü mü açılacaktı, yoksa sistem geçici bir dönemle tedavi mi olacaktı? Yani başkanlık sistemi mi gelecekti, yoksa ara rejim mi?
İlk sonuçlara bakıldığında otokrasi değil, ara rejim öne çıktı. Erdoğan‘a başkanlık yolu kapandı ve erken seçimi getirebilecek yeni bir dönem başlamış oldu.
HAYAT SİSTEM DIŞI ÇÖZÜMÜ DAYATIYOR
Sistem o denli iflas etti ki, “otokrasi mi, restorasyon mu” şeklindeki seçenekler asıl seçeneğin önüne geçemedi.
Nedir o asıl seçenek? Sistem içi seçeneklerin zayıflaması ve sistem dışı seçenek arayışının kuvvetlenmesi.
İşte Vatan Partisi’nin aldığı “stratejik oylar” bu sistem dışı seçenek arayışına yapılan yatırımdır. Niceliğiyle değil stratejik oluşuyla değerli bu oyların, önümüzdeki süreçte alanlardaki mücadelelerde nasıl önemli hale geleceğini hep birlikte göreceğiz…
CHP’DEN HDP’YE BARAJ İKRAMI
Açılımcılar, seçim iklimini en başından beri “ya AKP ya HDP” denklemine sıkıştırmaya çalıştı. Seçmen “ya Erdoğan ya Öcalan” ikilemi arasında tercih yapmaya zorlandı. Hedef, karşıtlıktan beslenerek AKP’nin inişini frenlemek ve HDP’ye baraj atlatmaktı.
Kısmen başarılı olundu. Hatta bu yönüyle en çok kazanan Öcalan oldu!
Kaybeden mi? “HDP barajı aşmalı” diyerek bu denkleme destek veren Kemal Kılıçdaroğlu!
HDP “CHP iktidar olmalı ama Erdoğan’a karşı HDP’ye oy veriyorum” diyen CHP’lilerin sayesinde barajı aştı.
ERKEN SEÇİM OLASILIĞI
AKP tek başına iktidar olacak mı? Biz yazarken açılan sandık sayısının milletvekili dağılımına göre olamıyor. Tüm sandıklar açıldığında ne olur? Zor, en iyimser ifadeyle bıçak sırtı.
AKP dışardan destek alarak bir azınlık hükümeti de kursa, HDP ya da CHP’yle, hatta MHP’yle bir koalisyon da kursa, Türkiye’yi erken seçim bekliyor.
Şundan: Türkiye’yi kimin yöneteceği meselesi Erdoğan lehine çözülememiş oldu. Ancak Davutoğlu da bu tablo içinde Türkiye’yi yönetemeyecek.
Daha ilginci de şu: AKP ve Ahmet Davutoğlu güç kaybetti ama Erdoğan daha çok kaybetti. Bu paradoks hem erken seçimi dayatacak hem de AKP içinde çözülme hatta bölünme gibi seçenekleri ortaya çıkaracak!
Öte yandan mevcut tablo, bir erken seçimde barajın da düşürülmesini zorlayacak!
Diğer yandan “tek başına iktidar olamazsam istifa ederim” diyen Davutoğlu ve “yüzde 26’nın altına düşersem istifa ederim” diyen Kılıçdaroğlu‘nun pozisyonları da sallantılı hale geldi!
Yarın kesin seçim sonuçları belli olduktan sonra daha sağlıklı bir değerlendirme yaparız…
Mehmet Ali Güller
Aydınlık Gazetesi
8 Haziran 2015
Mehmet Ali Güller 