Mehmet Ali Güller

ABD Kongresinin Senato ve Temsilciler Meclisi kanatları, Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasa Tasarısına son halini verdi.

Buna göre 635,5 milyar doları ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) için temel bütçe, 69 milyar doları “Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar Fonu”, 8,9 milyar doları yetki alanı dışı savunma harcamaları ve 26,6 milyar doları nükleer kapasite için savunma harcaması olmak üzere, toplam 740 milyar dolarlık bir bütçe belirlendi.

Trump’ın veto tehdidi

Tasarının bu ay içinde Beyaz Saray’a gönderilmesi bekleniyor. Ancak Trump’ın tasarı üzerinde veto tehdidi var. Trump İletişim Uygunluk Yasasının 230. maddesinin kaldırılmasını ve bu düzenlemenin savunma bütçesine konulmasını istiyor. Aksi takdirde tasarıyı veto edeceğini söylüyor.

230. maddeye göre Twitter ve Facebook gibi sosyal medya şirketleri, yayıncı olarak değil, platform olarak değerlendiriliyor ve içerikleri konusunda sorumluluktan muaf tutuluyor, dava açılamıyor.

Cumhuriyetçi ve Demokrat Kongre üyeleri ise 230. maddede değişiklik yapılabileceğini ancak tümden kaldırılmasına karşı olduklarını, ayrıca konunun savunma bütçesiyle ilgisi olmadığını, o nedenle bu yasa tasarısına konulamayacağını savunuyorlar.

Trump’ın tasarıyı veto edip etmeyeceği, tasarıda S-400’ler nedeniyle Türkiye’ye yaptırım öngören bir bölüm olması nedeniyle de önemli. Zira tasarının yasalaşmasından sonra 30 gün içinde ABD Başkanı ABD’nin Düşmanlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası (CAATSA) kapsamındaki 12 yaptırım maddesinden en az 5’ini uygulamak zorunda.

Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi

Bütçesi, aynı zamanda Pentagon’un o yılki programına da işaret eder. Harcamalar hedefler, yapılacaklar, kimlerle ittifak kurulacağı, rakibe karşı hangi yolun izleneceği konusunda iz gösterir.

2021 bütçesi incelendiğinde iki temel konu önümüzde çıkmaktadır: Pentagon’un hedefinde Çin ve Rusya var.

1. Bütçede Çin’e karşı “Pasifik Caydırıcılık İnisiyatifi” kurulması öngörülüyor.

Bütçede bu inisiyatif için Hint-Pasifik Kuvvetleri Komutanlığının bütçesine ek olarak 2,2, milyar dolar fon ayrıldı.

Bu fonun ABD’nin Pasifik bölgesindeki askeri gücünü tahkim etmek, bölgedeki ortak ve müttefiklere askeri destek sağlanması için kullanılacağı belirtiliyor.

Bütçe tasarısında, Güney Kore’deki ABD askeri sayısının azaltılması da yasaklanıyor.

Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi

2. Bütçede, mevcut “Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi”ne önceki bütçede olduğu gibi yine 3,7 milyar dolarlık bir fon sağlanıyor.

ABD için Avrupa Caydırıcılık İnisiyatifi, Rusya’yı hedef alan ve bu ülkeyi Baltık- Doğu Avrupa ve Batı Karadeniz hattında çevreleyen bir inisiyatiftir. Biden’la birlikte bu inisiyatifin ABD-AB ilişkilerini restore etme amaçlı kullanılacağı da anlaşılıyor.

Bu kapsamda bütçede yapılacaklar ve yasaklananlar şöyle sıralanıyor: Rusya’nın Kırım’daki egemenliğini tanıyacak fiil ve faaliyetler yasaklanıyor. Ukrayna’ya Rusya’ya karşı 75 milyonu silah olmak üzere 250 milyon dolarlık savunma yardımı yapılması şart koşuluyor. Almanya’daki ABD askeri sayısının azaltılması yasaklanıyor.

ABD’nin askeri yardım listesi

Pentagon bütçesinde hangi ülkelere askeri yardımlar yapılacağı da aslında ABD’nin “büyük stratejisine” işaret ediyor. O ülkeler şunlar: İsrail, Tayvan, Baltık ülkeleri, Hindistan, Vietnam ve Japonya.

Bu ülkelere yardımlar şu anlama geliyor:

ABD esas rakibi Çin’e karşı Hindistan, Vietnam, Tayvan ve Japonya geniş yayına dayanacak. Tayvan üzerinden Çin’i sıkıştırmak ve Çin’e karşı Hindistan ve Vietnam’ı müttefik yapabilmek, ABD’nin büyük stratejisi içindeki alt stratejiler…

ABD Rusya’yı da Baltık ülkeleri üzerinden sıkıştırmaya çalışacak. NATO’nun son kabul edilen Baltık Planı da zaten bu hedefin gereğiydi.

Ortadoğu’da ise İsrail’in güvenliği ABD için temel hedef olmayı sürdürecek.

Gayrinizami harp

Pentagon’un bütçesinde en dikkat çeken madde ise şu: ABD özel kuvvetlerinin, ABD’nin ortaklarına gayrinizami harp için destek yetkisi artırılıyor!

ABD’nin daha önce hibrit savaş ve gayrinizami harp için strateji belgesi yayımladığını anımsatalım.

Pratikte bu elbette şu anlamlara geliyor: Neo-Gladyo faaliyetleri, darbe girişimleri, ayrılıkçılık kışkırtmaları, iç karışıklıklar, suikastlar…

Hegemonyası zayıflayan ABD, açık savaş yerine dolaylı ve kuraldışı savaşları tercih edecek yani!

Mehmet Ali Güller
Cumhuriyet Gazetesi
7 Aralık 2020