ÇİN-AB ANLAŞMASININ POLİTİK DEĞERİ

‘BÜYÜK BEŞLİ MÜCADELE’ ÖNCESİ STRATEJİK HAMLELER

Çin’in son 1,5 ayda küresel çapta iki büyük hamlesi oldu:

1. Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması (RCEP), sekiz yıl süren müzakerelerin ardından Çin, Japonya, Güney Kore, Avustralya, Yeni Zelanda ve Güneydoğu Asya Ülkeleri Birliği’nin (ASEAN) 10 üye ülkesi tarafından 15 Kasım 2020’de imzalandı. Böylece dünyanın en büyük serbest ticaret alanı oluşturuldu.

2. Altı yıldır süren müzakerelerin ardından Çin Halk Cumhuriyeti ile Avrupa Birliği (AB) arasında, 30 Aralık 2020’de Kapsamlı Yatırım Anlaşması imzalandı.

2019 yılında karşılıklı ticareti 650 milyar doları bulan Çin ve AB, Kapsamlı Yatırım Anlaşması ile bu ticaret hacmini hızla yükseltecekler. Ancak bu anlaşma, ekonomi anlaşmasının ötesinde, siyasi anlamı, değeri ve etkisi de olan bir anlaşmadır. Şundan:

Çin, bu anlaşmayla AB yatırımcılarına pazarını görülmemiş ölçüde açmış oldu. Bu ilk bakışta Çin’in aleyhine gibi görünen bu durum, ancak “büyük beşli mücadele” açısından, olağanüstü değerde stratejik bir hamle aslında…

SONU VE ÜST SINIRI OLMAYAN İŞBİRLİĞİ

Büyük beşli mücadele, yani ABD, Çin, AB, Rusya ve Hindistan’ın mücadelesi, 21. yüzyılın ikinci çeyreğine damgasını vuracak.

Amerikan Hegemonyasının Sonu isimli kitabımızda ayrıntılı bir şekilde incelediğimiz gibi ABD, 1990’larda Çin’e karşı “daha geniş Batı” stratejisi belirlemişti. “Daha geniş Batı”, Çin’e karşı Rusya’yı kazanmaktı özetle…

Putin’in Rusya’sı bu stratejiyi reddetti ve Çin’le stratejik ortaklık kurdu. Öyle ki Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, bu stratejik işbirliğini artık “sonu, üst sınırı ve kısıtlı alanları olmayan” bir işbirliği diye niteliyor (2.1.2021).

ABD Kongresi de Pentagon da Dışişleri de bu gerçeği çoktan saptamış durumda ve o nedenle “Hindistan’ı kazanmak” stratejisini hayata geçirmeye çalışıyor. Çünkü Washington biliyor ki, ABD’nin Çin ve Rusya ikilisini geniş Asya’da dengeleyebilmesi, ancak Hindistan’la ittifak yapabilmesine bağlı.

BIDEN’IN ABD-AB İLİŞKİLERİNİ RESTORE ETME HEDEFİ

ABD için Çin-Rusya işbirliğine karşı başarının bir diğer ölçütü, AB’yi bu mücadeleye katabilmesindedir. Aslında son ABD başkanlık seçimi de “üst siyaset” çevreleri açısından bu probleme çözüm bulma seçimiydi. ABD “üst siyaset” çevreleri, egemen sınıf temsilcileri, büyük tekeller, Trump’ın “önce Amerika” stratejisi ile ihmal ettiği hatta yer yer tahrip ettiği Transatlantik ittifakın yeninden restore edilmesini istiyor.

Joe Biden’ın başkanlığı, bu ihtiyacın sonucudur. Nitekim Biden AB’yle ilişkileri düzeltme hedefini, başkanlık hedef listesinin en üstlerine koydu. 

İşte Çin’in altı yıldır süren müzakereleri Biden’ın göreve başlamasından 20 gün önce sonuçlandırarak AB’yle Kapsamlı Yatırım Anlaşması yapması, bu bakımdan oldukça önemlidir.

Öyle ki, Biden’ın Ulusal Güvenlik Danışması Jake Sullivan, AB yetkililerinden anlaşmayı imzalamadan önce Biden’ı beklemelerini bile istemişti: “Biden-Harris yönetimi Avrupalı partnerleri ile Çin’in ekonomik pratiklerinin yarattığı endişeleri konuşmaktan memnun olacaktır.”

ÇİN EKONOMİSİ AB İÇİN CAZİBE MERKEZİ

Ancak AB Çin’le anlaşmayı tercih etti. Çünkü salgının bütün ekonomileri tahrip ettiği şartlarda, büyük ekonomiler içinde bu yılı büyüyerek çıkaran tek ekonomi Çin oldu. Brüksel için 2021’nin de kötü olabileceği şartlarda Çin’le anlaşmak, büyük ekonomik kazançtı…

İki yıl öne Çin ekonomisinin ABD ekonomisini 2032 yılında yakalayacağı belirtilirken, bu yıl makas daraldı ve Çin’in 2028’de ABD’yi yakalayacağı hesaplandı. (Satın Alma Paritesine göre Çin ekonomisi ABD’yi zaten yakalayıp, geçmişti.)

İngiliz Ekonomi ve İş Araştırmaları Merkezi’nin (CEBR) raporu, Çin’in ekonomik büyümesini 2021’den 2025’e kadar ortalama yüzde 5,7 ve 2026’dan 2030’a kadar ortalama yüzde 4,5 oranında öngörüyor (26.12.2020).

İNİSİYATİF ÇİN’DE 

Özetle, Çin son 1,5 ayda önce Güneydoğu Asya ülkeleriyle dünyanın en büyük serbest ticaret alanını oluşturdu, ardından da AB’yle Kapsamlı Yatırım Anlaşması yaptı.

Bu iki anlaşma, pratikte ABD’nin ekonomi alanını daraltan hamlelerdi.

Çünkü Trump 2017’de Trans-Pasifik Ortaklığı’nı bozmuş, yerine 2018’de 11 ortaklı Kapsamlı Trans-Pasifik Ortaklığını kurmuştu. Çin’in 15 üyeli Bölgesel Kapsamlı Ekonomik Ortaklık Anlaşması (RCEP) ise onu aşan bir boyutta ortaya çıkmış oldu.

ABD’nin AB’yle ilişkileri restore etme hedefini ilan ettiği ve AB yetkililerinden “Çin’le anlaşmadan önce bizi bekleyi”n çağrısı yaptığı şartlarda, Brüksel’in Çin’le anlaşmayı tercih etmesi şu anlama geliyor: ABD AB’yle ilişkileri restore edebilse bile öyle Soğuk Savaş dönemindekine benzer türden bir ilişkiyi yeniden oluşturabilmesi olası görünmüyor.

Kısacası “büyük beşli mücadelede” inisiyatif Çin’de…

Mehmet Ali Güller
CRI Türk
5 Ocak 2021

  1. #1 by puma on 06/01/2021 - 09:35

    insiyatif Cin”de .. evet dogru. bu konuda herkes hemfikir, savas olmazsa.
    Cin’in tek ihtiyaci hammadde, gida ve enerji. enerji rusyadan, gida rusya veya amerikadan.
    bilim teknoloji, egitim, sanat, ordu, altin stoklari, yuzolcumu, denizcilik potansiyeli, turizm-tarih, ideoloji, uluslararasi iliskiler, …her anlamda ileri bir duzeyde.

    ABD-AB’nin “arasinin acilmasi” birinin Avrasyaci digerinin Avrasya karsiti olmasiyla ilgili degil. Derin devletin ABDden kazinmasiyla ilgilidir… Yeniden Atlantik birligi kurmak isteyenlerin amaci Rusya ve Cin’e karsi savas mevzilenmesinde birlesmek, savas olmasa bile Nato’yu ve diger derindevlet unsurlarini guclendirmek.
    Trump basa geldiyse bu dunyadaki bilinclenme ve Rusya ve Cin’in bu yondeki katkisi sebebiyledir.
    Trump ikinci kere secildi, ne kadar tekrarlasam yetmez, yalniz bu sirada baska neler olacak, ne kadar derine gidilecek, ne kadar zaman alacak, o konularda belirsizlik var.

    Muhtelif olasiliklar:

    1. Trump yeninden baskan olarak tescil edilir, bunun sorunsuz olmasi icin derin devlet ile pazarliga gidilir.

    2. Trump yeniden baskan olur, ve derin devlet in koku kazinir.

    3. Secim hirsizliginin uzerine gidilirken kaotik olaylar olur
    3a. Trump yanlisi ihtilal olur.
    3b. Trump oldurulurse ayni cizgide ihtilal olur.
    3c. ic savas olur.

    4. Biden’e sartli izin verilir, eli kolu baglanir.

    5. Biden basa geir, hemen savas projelerine baslar.

    5a. Nukleer savas olur, medeniyet ortadan kalkar. Eski caglara donulur, tek farkla, kirli bir dunyada insanlar yasarlar. Belki rusya ciddi zarar gormez ve bu kirli dunyanin hakimi olur.

    5b. Kartel Cin’in kontrolune gecer. ABD ortalama insan icin sefil bir yer haline gelir.

    …………………
    Cin asisina guvenebilir miyiz. Cin’de virusun ortaya ciktigi laboratuvar Soros’s aitmis. Hatta anladigim kadariyla Cin asilarinin bazilari da onlara ait imis (oyle anladim). Bu durumda Cin asilarina da guvenemeyiz. (galiba bir tane de devlete ait asi var, o belki guvenilirdir)

    Cin tamamen bagimsiz bir ulke ise, niye Lenovo, Huawei bilgisayarlarinda da Microsoft’un isletim sistemi vardir: bunun nasil aciklayacagiz. Her laptopta derindevletin casusunun bulunmasina bagimsiz ve guclu bir devlet nasil razi olur. Buyuk bir soru isareti.

  2. #2 by puma on 07/01/2021 - 01:50

    Merdan Yanardag hoca soyle bir twit atmis (twitter kullanmadigim icin buraya yaziyorum)
    —————————————————————————————————
    MY: ABD’de Trump. faşizan bir dabe girişiminde bulundu. Biden’in seçilmesinin tescil oylamasını engellemek için, tarihinde ilk kez Kongre (Meclis) binası basıldı. Oylama yapılamadı. Kongre’yi basan sağcı-muhafazakar kitle içinde, silahlı dinci ve faşizan gruplar da var.
    —————————————————————————————————
    PUMA: HAYIR, acil sifalar diliyorum, ama artik vazgecin kuresel hainleri destekleyip kuresel kahraman birine saldirmaktan (yerlilerden bahsetmiyorum). Kimin dogru kimin yanlis oldugunu coktaaaaan ogrenmeniz lazimdi. Ben buraya bu kadar seyi bosuna mi yaziyorum.
    Trump acik farkla kazandi, ama cok organize bir hile var, cumhuriyetciler de satin alindi, cunku derin devletin parasi cok. Cocuk kani icenler mi makbul, cocuk kani icenlerle mucadele edenler mi. Saka degil, benzetme degil, direk olarak gercek birseyden bahsediyorum. Bir Ataturkcu asla Biden’i destekleyemez.Dunyadaki butun buyuk pisliklerin sorumlularini savunmak Ataturkcu ve solcularin gorevi degildir. Goreceksiniz biz kazanacagiz, (siz de kazanacaksiniz, ama yanilacaksiniz da, kafanizi duvarlara vuracaksiniz, keske Puma’yi dinleseydik diyeceksiniz). ABD konusunda boyle en hain , en serefsiz, en tehlikleri kimselerin tarafini (bilmeden) tutarak yerli siyasete de ciddi zarar veriyorsunuz. Akpye hizmet ediyorsunuz sessiz dursaniz bin kat daha hayirli olacak. Bu duygusal bir tepki degil, tamamen mantik tepkisi. Necip Fazila benzeyen Feto zihniyetindeki Chomsky’yi referans aliyorsaniz , en basta bundan vazgecmeniz gerekir.

Bir Cevap Yazın

Aşağıya bilgilerinizi girin veya oturum açmak için bir simgeye tıklayın:

WordPress.com Logosu

WordPress.com hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Twitter resmi

Twitter hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Facebook fotoğrafı

Facebook hesabınızı kullanarak yorum yapıyorsunuz. Çıkış  Yap /  Değiştir )

Connecting to %s

%d blogcu bunu beğendi: