Washington’un “Rusya Ukrayna’yı işgal edecek” senaryosu, Moskova’nın defalarca yalanlamasına ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un son olarak “Ukrayna ile savaş istemiyoruz, bu bize bağlı ise savaş olmayacak” (28.1.2022) demesine rağmen sürüyor.
En başından beri söylediğimiz gibi, ABD emperyalizmi “Rusya işgal edecek” senaryosunu, kendi işgalini örtmenin kampanyası olarak kullanıyor. ABD “Rusya işgal edecek” korkusu üzerinden NATO aracılığıyla Doğu Avrupa’nın tamamına yerleşme peşinde.
Nitekim ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, “NATO Mukabele Gücü’nün aktif hale getirilmesi durumunda destek sağlamak üzere 8 bin 500 askeri teyakkuza geçirdiklerini” açıkladı (24.1.2022). Son olarak ABD Başkanı Joe Biden “ABD askerlerini yakın zamanda Doğu Avrupa’daki NATO ülkelerine göndereceğim” dedi.
Putin yönetiminin ABD/NATO’ya temel itirazı da “Rusya sınırlarına daha fazla yanaşmaması” zaten.
Kiev yönetiminin çark etmesinin anlamı
ABD’nin kampanyası en çok Ukrayna’ya zarar veriyor. “Savaş çıktı, çıkacak” iklimi altındaki bir ülkede günlük işler bile aksar. Nitekim Kiev yönetimi bu gerçekle yüzleşmeye başlamış görünüyor. Önce Ukrayna Savunma Bakanı Oleksiy Reznikov şu mesajı verdi: “Askeri anlamda, Rusya sınırında geçen yılın ilkbahar dönemine kıyasla önemli ölçüde farklı hiçbir askeri olay veya eylem yok” (28.1.2022). Ardından Ukrayna Cumhurbaşkanı Vladimir Zelenskiy konuştu: “Savaş çıkacakmış gibi gösterilmesi ekonomimize zarar veriyor. Rusya ile daha önce yaşadığımız gerginlikten fazlasını görmüyoruz” (28.1.2022).
Ancak Kiev yönetiminin bu “çarkı”nın sadece “savaş çıkacak” ikliminin doğurduğu olumsuzluklar nedeniyle olmadığı anlaşılıyor. Kiev yönetimi, Rusya’nın kararlı duruşu karşısında, ABD-NATO’nun daha ileriye gidemeyeceğini, hatta Rusya’yla anlaşmak zorunda kalabileceğini düşünüyor.
Almanya’nın ABD stratejisine freni
ABD’nin daha ileri gidememesinin en önemli nedeni Rusya’nın kararlılığı ise bir diğer nedeni de Almanya’nın (ve Fransa’nın) frenidir.
ABD’nin ana stratejisi Çin-Rusya ittifakına karşı ABD-AB-Hindistan bloğu oluşturabilmek. Batıda AB ile Rusya’nın cepheleştiği şartlarda da, doğuda Hindistan takviyesi ile Çin’i hedef almak. Biden yönetiminin “transatlantik ilişkileri restore etmek” diye önüne koyduğu politika, işte bu strateji için. NATO da restorasyonun aracı olarak kullanılmaya çalışılıyor. Ancak Almanya, Rusya ve Çin’le iyi ilişkilerini sürdürmek istiyor. Ayrıca Almanya ve Fransa, “yeni bir dünya kurulurken”, ABD’den “stratejik özerklik” ilan etmeye çalışıyor.
Dolayısıyla ABD açısından Ukrayna krizi, aynı zamanda Almanya sorunudur; Almanya ile Rusya arasındaki “Kuzey Akım 2” boru hattıdır, enerji savaşıdır, dolar-avro çelişmesidir, Alman-Fransız sermayesi ile Amerikan-İngiliz sermayesi arasındaki çekişmedir, Avrupa’yı denetimde tutmayı sürdürebilme mücadelesidir.
Almanya’yı bölme tehdidi
Almanya Başbakanı Olaf Scholz’un “Ukrayna’ya öldürücü silah ihracatını desteklemiyoruz” (21.1.2022) demesi ve Fransa ile birlikte NATO içinde Ukrayna konusunda farklı bir çizgi izlemesi, Kiev yönetimini hayal kırıklığına uğrattı. Öyle ki bu tablo karşısında Ukrayna Savunma Bakanı Oleksey Reznikov şu tehdidi bile savurdu: “Almanya, Rus saldırganlığı konusundaki tutumunu değiştirmezse, yeniden eski Doğu Almanya Cumhuriyeti’nin kurulması durumuyla karşılaşabilir” (Deniz Berktay, Cumhuriyet, 29.1.2022).
Kuşkusuz bunu Kiev’in değil, Washington’un tehdidi olarak okumalıyız. Nitekim ABD nüfuzu altındaki başka Doğu Avrupa ülkelerinden de Almanya’ya suçlamalar geliyor. Örneğin Letonya Savunma Bakanı Artis Pabriks, Çin ve Rusya’yla ilişkileri nedeniyle Almanya’yı “ahlaksız ve ikiyüzlü” diye suçladı. Pabriks, Almanya’nın Çin ve Rusya’yla ilişkilerinin “Doğu ve Batı Avrupa arasında anlaşmazlıklara yol açtığını” savundu (28.1.2022).
Sonuçları itibariyle, “Transatlantik ilişkileri restore etme” hedefiyle yola çıkan Biden yönetimi, “Rusya karşıtı Ukrayna cephesi inşa etme” politikasıyla ilişkileri restore edemediği gibi Avrupa’yı da Batı ve Doğu Avrupa diye bölmüş oldu.
Mehmet Ali Güller
Cumhuriyet Gazetesi
31 Ocak 2022
Mehmet Ali Güller 