BEŞAR ESAD ZİYARETİNİN EKONOMİK YANSIMALARI
Türk işadamlarının Suriye Bayramı
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Türkiye ziyareti, iş kesimlerini de memnun etti. Türkiye-Suriye ticari ilişkilerindeki en önemli gelişme, “Suriye devlet ihalelerinde Türk firmalarına öncelik tanınması” oldu. Gaziantep’te açılacak Suriye Konsolosluğu, dört ilde kurulacak Sınır Ticaret Merkezi, iş adamlarımızın yüzlerini güldürürken; 600 km’lik Türkiye-Suriye sınırındaki mayınların temizlenerek bölgenin organik tarıma açılması tarım kesimini memnun etti. Güneydoğulu işadamları, bir önceki yıla göre yüzde 70 artan ihracatın, iki yılda 10 kat daha artacağını düşünüyor…
Mehmet Ali Güller
Aydınlık Dergisi
11 Ocak 2003
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, Ankara’daki resmi temaslarının ardından, 8 Ocak’ta da İstanbul’da iş çevreleriyle bir araya geldi. Esad’ın DEİK Yönetim Kurulu üyeleri ve Türk işadamlarıyla birlikte yaptığı toplantının ardından gazetecilere açıklama yapan TOBB ve DEİK Yönetim Kurulu Başkanı Rifat Hisarcıkloğlu, önemli bir müjde verdi: “Suriye devlet ihalelerinde Türk firmalarına öncelik verilecek!”
Gelişmiş ülkelerin komşularıyla ekonomik ilişkilerinin yüzde 50’ler seviyesinde olduğunu, Türkiye’nin ise komşularıyla ilişkilerinin yüzde 6’larda olduğuna dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti: “Türkiye eğer çevresinde güvenlik çemberi oluşturacaksa, muhakkak komşuluk ilişkilerini yukarıya doğru çekmek durumunda. Bu, komşuları için de geçerli. Bu, Sayın Suriye Devlet Başkanı’nın genel anlayışı çerçevesinde toplantıda ifade edildi. Kendisi, Türk yatırımcılarına, Türk ihracatçılarına her türlü desteğin verilmesi noktasında, bütün sıkıntıların aşılması noktasında, yanımızda bizzat talimat vererek bunu gösterdi. Aynı zamanda Türk yatırımcılarının bir merkezden bütün bürokratik engellerin aşılması noktasında da her türlü desteğin verileceğine ifade etmesi bizler açısından sevindirici.”
Rifat Hisarcıklıoğlu, Suriye’nin açtığı ihalelerde Türk firmalarına öncelik vermesinin kendileri açısından sevindirici olduğunu dile getirerek, Esad’ın Türkiye ziyaretinde siyasi ilişkilerin pekişmesinin yanı sıra iki ülke arasındaki ilişkilerin ekonomik bacağının da sağlam gideceği noktasında görüşler aktarıldığını kaydetti.
SURİYE, GAZİANTEP’E KONSOLOSLUK AÇACAK
Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen de, Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad ve beraberindeki resmi heyetle yapılan temaslar sonucu Suriye’nin Gaziantep’e konsolosluk açması ve yaklaşık bir yıldır iki ülke arasında müzakereleri sürdürülen Sınır Ticaret Merkezlerinin kurulmasının kararlaştırıldığını bildirdi.
Şam ve Halep’e gidip gelen vatandaşlarımızın vize için Ankara’ya gitmesine artık gerek kalmayacağını belirten Tüzmen, Konsolosluğun açılmasıyla sınır ticaretinin artacağını ve bölge ekonomisine büyük katkı sağlayacağını belirtti.
4 İLDE SINIR TİCARET MERKEZİ
Suriye’ye olan ihracatın geçen yılın aynı dönemine oranla yüzde 70 arttığına dikkat çeken Bakan Tüzmen, Suriye sınırında yer alan Hatay, Gaziantep, Şanlıurfa ve Kilis’te kurulacak Sınır Ticaret Merkezleri ile ekonominin daha da olumlu yönde gelişeceğini vurguladı.
MAYINLI ARAZİ TEMİZLENECEK, ORGANİK TARIM YAPILACAK
Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Türkiye ile Suriye arasındaki mayınlı arazilerin temizlenerek organik tarıma açılması konusunda da, Suriye ile görüş birliğine varıldığını belirterek şöyle konuştu: “Burada organik tarım üretiminin yapılması, ilgili sanayi kollarının yer alması ve yurtdışına ihracatın yine ortak şirketlerce yapılması düşünülüyor. Türkiye ile Suriye sınırında yaklaşık Kıbrıs’ın alanı kadar mayınlı saha var. Bu projeyi inşallah serbest ticaret bölgesi kapsamında da düşünebiliriz.”
Tüzmen, karşılıklı yatırımların teşviki ve korunması, çifte vergilendirmenin önlenmesi ve turizm işbirliği anlaşmaları yapıldığını da anımsatarak, “Bunlar Türkiye ile Suriye arasında ekonomik ve hukuki platformun altyapısını hızlandıracaktır. Bunun üstüne işadamlarımız çok daha rahat hareket edecektir” diye konuştu.
GÜNEYDOĞULU İŞADAMLARI BAYRAM YAPIYOR
Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Derneği (GÜNSİAD) Başkanı Bedrettin Karaboğa, 57 yıl aradan sonra Suriye devlet başkanını Türkiye’yi ziyaret etmesinin önemli bir gelişme olduğunu belirterek, Suriye heyeti ile imzalanan anlaşmaların bunun göstergesi olduğunu söyledi. Karaboğa, şöyle konuştu: “Suriye’ye yıllık ihracatımız yıllık 500 milyon dolar civarındadır. 2 yıl içerisinde bunu 5 milyar dolara yükseltebiliriz. Suriye’nin sanayi teknolojisi çok eskidir. Her türlü malı bu ülkeye satabiliriz. Suriye ile ticaretin gelişmesi bölgede işsizliğin azalmasına ve sanayinin gelişmesine katkı yapacaktır.”
TİCARET RAKAMLARI REKOR ARTIYOR
Türkiye’nin Suriye’ye ihracatı 1997 yılında 268 milyon dolar iken,1998 yılında 308 milyon dolara çıktığını ve 2003 yılında ise bu rakamın 1 milyar dolara yakın olduğunu kaydeden Karaboğa, Suriye’ye açılan Öncüpınar, Karkamış ,Nusaybin Sınır kapılarının çok yetersiz kaldığını ve yeni kapıların açılması, eski kapıların ise modern hale getirilmesi gerektiğini bildirdi. Karaboğa, şöyle devam etti: “Ortadoğu pazarı Türkiye için ve bölgemiz için çok önemlidir. Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Ankara ziyareti ve atılan dostluk adımları çok iyi değerlendirilmelidir. AB ülkelerine baktığımızda komşuları ile ticaretlerinde Almanya yüzde 55, Fransa yüzde 52 gibi rakamlardadır. Bunları çoğaltabiliriz. Bizim komşularla geçtiğimiz yıllarda yüzde 11’lere çıkan ticaretimiz bu yıl yüzde 7 civarındadır. Ortadoğu pazarı 80 milyar dolar büyüklüğündedir. Ülke olarak çıkarlarımızı korumak zorundayız, başkaları bu bakir pazarı ele geçirdiğinde dizlerimize vurmaktan ve birbirimizi suçlamaktan başka bir şey yapamayacak duruma geliriz.”
SURİYE ÜZERİNDEN ORTADOĞU TİCARETİ
Şanlıurfa Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı İsmail Demirkol da Suriye üzerinden diğer Arap ülkelerine ihracat yapılabileceğini söyledi. İki ülke arasında çifte vergilendirmenin önlenmesi ve yatırımların teşvikine ilişkin anlaşmaların imzalanmasının çok önemli olduğunu vurgulayan Demirkol, şunları kaydetti: “Irak’taki belirsizliğin devam ettiği bu süreçte Suriye ile olumlu yönde seyir kazanan ilişkilerimizi ticari anlaşmalar ile daha da geliştirmeliyiz. Esad’ın ziyareti ile iki ülke arasındaki müspet ilişkiler ivme kazanacaktır. Suriye pazarını iyi değerlendirmeliyiz. Bu pazar ile dış ticaret hacmini daha da büyütebiliriz.”
BİR MÜJDE DE, ŞAM’DAKİ TÜRK HEYETİNDEN
Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ın Türkiye ziyareti sırasında, Türkiye’den önemli bir heyet temaslarda bulunuyordu… Türk işadamlarının gerçekleştirdiği “II. Türk Makine ve Aksamları Fuarı”na katılmak için Şam’a giden Dış Ticaret Müsteşarı Tuncer Kayalar Başkanlığı’ndaki heyet, Suriye Başbakanı Naci Otri ve Sanayi Bakanı Muhammed Safi Abu Dan ile yaptığı görüşmelerden sonra Türkiye’ye müjdeli haberi gönderdi: “Heyetler, Türkiye-Suriye-Irak demiryolu hattının daha etkin bir şekilde çalıştırılması konusunda görüş birliğine vardılar”
Suriye Başbakan Otri ve Sanayi Bakanı Muhammed Safi Abu Dan da, Türkiye ve Suriye arasındaki işbirliğinin kaçınılmaz olduğu ve iki ülke arasında ekonomik ortaklığın diğer Ortadoğu ülkelerine de yansıyacağını vurguladılar. Suriye Sanayi Bakanı, başta tekstil olmak üzere, sanayi sektöründe Türk firmalarının Suriye’ye yatırımlarını beklediklerini kaydetti.
Mehmet Ali Güller 