Mehmet Ali Güller

Yoğun gündem nedeniyle pek üzerinde durulmadı: Erdoğan, 18 Mayıs Çarşamba akşamı ABD Başkanı Barrack Obama ile çeviriler dâhil 1 saat 10 dakikalık önemli bir telefon görüşmesi yaptı.

Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi’nden yapılan açıklamada Erdoğan ile Obama’nın “IŞİD’e karşı ortak çaba göstermenin aciliyeti hususunda mutabık kalınmıştır” denildi. İkili ayrıca PKK dâhil terör örgütleriyle mücadelede işbirliğinin güçlendirilmesini görüşmüş; Obama, ABD olarak Türkiye’nin güvenliğine önem verdiklerini vurgulamıştır!

Beyaz Saray da Cumhurbaşkanlığı Basın Merkezi’nin benzeri bir açıklama yayınladı.

Peki, bu görüşmenin anlamı ne? Ya da bu görüşmenin açıklanan içeriği neye işaret ediyor?

ABD EGE’YE GEMİ, SURİYE’YE KOMUTANINI GÖNDERDİ

Biliyorsunuz, ısrarla üzerinde duruyoruz: Erdoğanların Suriye ve Rusya düşmanlığı nedeniyle NATO adım adım Türkiye’nin etrafına güvenlik gerekçesiyle yerleşiyor. NATO mülteci sorunu nedeniyle Ege’de ve Suriye hedefiyle Doğu Akdeniz’de gemi bulunduruyor; NATO üyeleri İncirlik’te uçak ve Kürecik’te radar bulunduruyor. Buna bir de Konya’da AWACS sistemini ekleyelim…

Yetmiyor, Erdoğan NATO’yu Suriye-Türkiye sınırına ve Rusya’ya karşı Karadeniz’e çağırıyor.

Erdoğan ve Obama arasındaki telefon görüşmesinden sonra dikkat çeken iki gelişme oldu:

1) NATO Genel Sekreteri Jens Soltentberg, Ege’deki görevlerine ABD’nin de gemi göndereceğini açıkladı! (Amerika’nın Sesi, 20 Mayıs 2016)

Ege’de Türkiye’den 1, İngiltere’den 1, Almanya’dan 1, Hollanda’dan 1 ve Yunanistan’dan 3 gemi olmak üzere toplam yedi gemi NATO görevi yapıyor. NATO Savunma Bakanları’nın 11 Şubat’ta aldığı kararla Ege’ye 4 gemi gönderen NATO, bunu önce 7’ye, ABD’nin dâhil olmasıyla da 8’e çıkardı. Rus analistler sayının artabileceğine dikkat çekiyor.

2) ABD Merkez Kuvvetleri Komutanı Org. Joseph Votel dün gizlice Suriye’ye gitti! (Amerika’nın Sesi, 22 Mayıs 2016)

Org. Vottel’in 11 saatlik gizli ziyaretinde ABD özel kuvvetlerinin IŞİD’le mücadele eden yerel kuvvetleri eğittiği kampları incelediği açıklandı.

Fakat daha önemlisi Org. Votel Demokratik Suriye Güçleri’nin komutanlarıyla görüştü!

Peki, Org. Votel’in gizlice Suriye’ye gitmesi ne anlama geliyor?

MENBİÇ OPERASYONU HAZIRLIĞI

ABD Menbiç operasyonuna hazırlanıyor. Menbiç Amerikan Koridoru açısından Kobani ve Tel Abyad’dan sonra üçüncü kritik adım olma özelliği taşıyor.

Ankara Menbiç’in PYD’nin eline geçmesini istemiyor. Bu amaçla Washington’a “Menbiç’e PYD değil ÖSO girsin” teklifi yapıldı. Ancak ABD ÖSO’nun yetersizliğini gerekçe göstererek PYD’de ısrar etti. Bunun üzerine Erdoğan “PKK’den yana mısın, benden yana mı” diyerek adeta Obama’ya yalvardı.

Washington, müttefikinin itirazlarını aşmak için PYD’yi “Demokratik Suriye Güçleri” ismiyle maskeledi ve içine bazı Arap kuvvetlerini ekledi. Ardından Pentagon bu güçleri eğitmek için Suriye’ye girdi ve kamplar kurdu.

Bu süreçte çeşitli müzakereler yapıldı. Örneğin Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “PKK yüzünden ABD’yle küsecek değiliz” noktasına geriledi. Erdoğan’ın ABD ziyaretinde konu bu geri mevzide ele alındı.

ABD asker ve diplomatlarından oluşan bir heyet Erdoğan’ın hemen ardından Türkiye’ye geldi ve teknik detayları planlamaya başladı. O süreçte askeri kaynaklardan aldığımız bilgiye göre, ABD’li heyetle “büyük oranda” anlaşma sağlanmıştı.

İşte Erdoğan ile Obama’nın “IŞİD’e karşı ortak çaba gösterme aciliyetinde mutabık olması” ve ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Org. Joseph Votel’in gizlice Suriye’ye gitmesi, iyi kötü, bu müzakerelerde bir noktaya gelindiğine ve Menbiç operasyonunun başlayacağına işaret ediyor.

WSJ: ASKERDEN ASKERE İLİŞKİ HER ZAMANKİNDEN DAHA İYİ

Tam bu noktada bir meseleye daha dikkat çekmeliyiz. Genelkurmay Başkanı Org. Hulusi Akar’ın Erdoğanların düğününe nikâh şahidi olarak katılmasının tartışıldığı sırada, Wall Street Jurnal çok önemli bir analiz yayınladı.

Ancak analiz yanlış ve eksik çevirilerle ele alındı ve Org. Akar’ın nikâh şahitliğinin yarattığı basınç nedeniyle, “aslında Genelkurmay AKP’ye karşı” demek için belki de, sürekli “Türk Ordusu darbe yapma gücünü yeniden kazanıyor” yorumuyla vurgulandı.

Ancak o analizde aslında tersi yorumlar vardı. Aydınlık’ın doğru çevirisindeki dikkat çeken vurgu şuydu: “1960’lardan beri 4 sivil hükümeti deviren Türk Ordusu, uzun süre potansiyel bir düşman olarak Ordu’yu gören Erdoğan’ın yanında durarak, yeniden yükselen bir esas aktör oluyor.” (Aydınlık, 17 Mayıs 2016)

Yani Türk Ordusu’nun Erdoğan’a darba yapacağı değil, tersine yanında durduğu yazılmıştı!

Diğer yandan analizde Erdoğan’ın politik rakipleriyle güç mücadelesinin, “Türk Ordusu’na, Erdoğan’ın küresel etkisini genişletme çabalarını şekillendirmede daha geniş bir rol oynama yolunu açtığı” da belirtiliyordu.

Ve Wall Street Journal’deki o analizde bir de çok önemli açıklama vardı. Bir ABD’li yetkili şöyle diyordu: “ABD ve Türk devleti arasında askerden askere ilişkiler geleneksel olarak çok güçlüdür. Şimdi belki her zamankinden daha fazla.”

Fakat biz yine de Türk Ordusu’nun ana gövdesi ile Genelkurmay Karargahı’nı ayrı tutalım!

Mehmet Ali Güller
22 Mayıs 2016