ABD, Kasım Süleymani suikastı ile İran’a karşı uyguladığı baskı politikasının seviyesini yükseltmiş oldu.
Fakat ABD için İran karşıtlığı sadece İran karşıtlığı değil, en az onun kadar da Çin karşıtlığıdır. Şundan:
1. ABD’nin İran’ı kuşatma stratejinin başarılı olması, İran petrolünün en büyük alıcısı olan Çin’in bu ülkeden petrol tedarik etmesini engelleyebilmesine bağlıdır. Çin İran petrolünü aldıkça, ekonomisi batmayacak ve Tahran yönetimi direnmeye devam edebilecek.
2. ABD, ileride kaçınılmaz olarak hesaplaşmaya gideceği Çin’in daha da büyümesini önleyebilmek için, enerjiye bağımlı bu ülkenin enerji nakil hatlarını kesmek istiyor.
ABD’NİN KÂBUSU: KUŞAK VE YOL İNİSİYATİFİ
ABD, Çin’in Afrika ve Avrupa’ya uzanan kara ve deniz ipek yollarını, küresel liderliğine meydan okuyan en önemli proje olarak görüyor. Zira Çin’in “kuşak ve yol inisiyatifi” sadece dev hacimli bir ekonomi projesi değil, aynı zamanda ABD’nin geleneksel müttefiki Avrupa’yı Asya-Pasifik’e bağlayan bir siyasal hat…
ABD, “kuşak ve yol inisiyatifi”ni boğmak için planlamalar yapıyor. Hedefi şu: Çin’i bölgesine sıkıştırmak…
ABD’nin bu hedefi gerçekleştirmek için izleyeceği strateji, projeyi kesmek için en ileriden geriye doğru belirlediği üç hatta dayanıyor:
İlk hat, deniz İpek Yolu’nu güney Çin Denizi’nde, kara ipek yolunu Orta Asya’da kesmek.
Bu olmadığı taktirde, ikinci hat Ortadoğu, üçüncü hat Balkanlar olacak.
ÇİN-PAKİSTAN KORİDORU’NUN ÖNEMİ
Çin, ABD’nin deniz İpek Yolu’nu kesmeye yönelik ilk hat hamlesine karşı çok önemli bir manevra yaptı ve deniz yolunu kısaltıp, karaya bağladı.
ABD Malaka Boğazı’nı tutarak Arap/Fars Körfezi’nden Çin’in doğu limanlarına ulaşan önemli ticaret yolunu kesme gücünü elinde tutuyordu. Çin ABD’nin bu gücünü boşa çıkaran bir hamle yaptı ve Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nu kurdu.
Pakistan’ın Umman Denizi’ndeki Gwadar Limanı’nı satın alan Pekin yönetimi, bu limanı Pakistan karayolu ile Çin’in batısına bağladı. Böylece İran’dan petrol alıp Hürmüz Boğazı’ndan çıkan bir tanker ABD denetimindeki Malaka Boğazı’na girmeden, Umman Denizi’ndeki Gwadar’a petrolü boşaltıyor ve petrol karadan/boru hattı ile Çin’e ulaşıyor.
Çin-Pakistan Ekonomik Koridoru’nun Çin ayağı Kaşgar eyaletidir; yani Sincian-Uygur Özerk Bölgesi’nin batı komşusu… Bölgedeki ABD merkezli kışkırtmaların nedeni elbette ABD’nin Uygur sevgisi değil, işte bu stratejik hattır!
KÖRFEZ AĞZINDA GÜÇ MÜCADELESİ
Çin-İran bağlantısını Malaka Boğazı ile kesemeyen ABD, şimdi doğrudan Arap/Fars Körfezi’nin ağzını, Hürmüz Boğazı’nı tutmaya çalışıyor.
ABD bu amaçla bölgede Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri’yle birlikte İran’a karşı (ve elbette Çin’e karşı) bir “deniz koalisyonu” kurdu; şimdi bunu bölgedeki ve Batı’daki müttefikleriyle genişletmeye çalışıyor.
Çin’in bu hamleye karşı-hamlesi ise Rusya ve İran’la birlikte geçen hafta Körfez’in açıldığı Umman Denizi’nde deniz tatbikatı yapması oldu!
ABD HEGEMONYASININ SONU
Önümüzdeki süreçte bu ikinci hatta kıyasıya mücadele olacak. Burada da Çin’in “Kuşak ve Yol İnisiyatifi”ni kesemeyen ABD, üçüncü hatta, yani Balkanlar’da savunmaya geçecek.
Çin’in “Kuşak ve Yol İnisiyati” kapsamında kiraladığı başta Pire Limanı olmak üzere, Balkanlar’dan Libya’ya kadar uzanan bölgede ve toplamda Doğu Akdeniz’de kıran kırana bir çarpışma yaşanacak.
ABD o üçüncü hatta da başarılı olamayınca, ki olamayacak, bu kez kaçınılmaz olarak pek çok bölgeden çekilecek ve Çin’i hedef almak üzere Hint-Pasifik stratejisine uygun olarak bölgeye askeri yığınak yapacak. (Ya da büyük hesaplaşmayı göze alamayıp geri çekilecek, Çin’le birlikte dünyaya liderlik edebilmenin yolunu arayacak.)
Fakat hiçbir strateji, inişe geçen ABD hegemonyasının sonunun gelmesini durduramayacak!
Mehmet Ali Güller
CRI Türk
7 Ocak 2020
#1 by puma on 08/01/2020 - 10:11
Bence Rusya ile ortaklik yapmadan hicbirseyi bloke edemez. Rusya da uzun vadede Cin’in fazla buyumesinden rahatsiz olabilecegi icin belki bazen ABDye yesil isik yakar. ABD ile Cin birbiriyle mucadele ederse aradan Rusya guclu olarak cikar.. Ama aslinda belli olmaz. Su anda dunyadaki super guclere bakin, nerdeyse hepsi 2. dunya savasina katilmis, katilmayanlar da geri kalmislar. Yoksa biz de mi katilsaydik (espridir). Bazen ulkeler birbirlerinin teknolojilerini ve iradelerini test etmek icin kasten riskli hareketler yapabilirler, ki gercek bir savas durumuna hazir olmak icin refleks gelistirsinler. Aynen dogadaki durum gibi.
BATIda, aslinda artik olmayan hegomonyayi devam ettirmek isteyenler manyakliklar deneyebilirler,
ama dogu ile insanlik adina ortakliklar isteyenler de vardir (ve su anda Trump’u desteklemeketeler , ornek: larouchepac.com ), ve butun mesele bunlarin elinin guclenmesi.
#2 by puma2 on 10/01/2020 - 02:20
Kasim Souleymani kimdir. Iddiali bir tip oldugu belli de iyi mi kotu mu o kadar da belli degil. Mesela Isidle savasmis, ama terorist oldugu icin mi, yoksa “sunni” oldugu icin mi.
Irandaki molla rejimi korumak ve yaymak gibi bir hedefi mi vardir, yoksa pek kendini belli etmeyen devrimci falan miydi. iran devriminde solculari oldurenlerden miydi.
Erol Mutercimlerin programindan birseyler dinledim de kesin bir kaniya varamadim.
…..
Aslinda oldurulmedi, bir yerlerde saklandi diye bir 1/1000 ihtimalli bir teori ortaya atmistim. Iyi bir adamdiysa, bunu yuzde 10’a cikariyorum. O zaman dunyadakil ilericiler yeterince kazanim elde ettikten sonra Iran’i laik olarak yeniden dizayn etmek gundeme gelecek, ve Kasim da once “mehdi” olarak gelecek, basa gececek, ve devrimlerini yapacak.
…..
Merdan Yanardagin farkli 18dakika’larda soyledikleriyle ilgili yorum yapayim.Trump’un cumhuriyetci bir cete uyesi oldugunu soyledi, bu olaya ragmen katilmiyorum. Muhtemelen ABDyi ve Dunyayi korumak ve bir felaketten kurtarmak icin oraya monte edilmis bir kimsedir. Nobel baris odulu Obama zamaninda 4 farkli ulkede savas baslamasina ve bu ulkelerin hala tam duzelememesine ragmen, Trump zamaninda hicbir yeni savas baslamdi, hatta eskileri biraz sonumlendi. Burda tam olarak Obamayi da suclamiyorum, o da kukla idi ve iyileri ve kotuleri birlikte idare etmesi gerekiyordu, ama kendisi kotulere yakindi. Cumhuriyetci, demokrat parti farketmez, kokakola ile pepsi kadar fark vardir aralarinda…. Bir de iran’in fuze teknolojisini ovdu, bunda bence hakli. ..Tam tahmin ettigim gibi ABDnin bosalttigi usleri vurdu. Ya da tam olarak vurup vurmadigini ve vurduysa kimsenin olup olmedigini bilemeyiz, ama durumu kurtarmak icin iki tarafin da vvurulmayi dogrulamasi, ama can kaybi anlaminda zit seyler soylemeleri gerekiyordu. Kisacasi bence bu olayin bir kismi tiyatrodur.