ABD Savunma Bakanı Chuck Hagel, Irak ve Afganistan’da 12 yıl süren maliyetli savaşların ardından, ülkesinin içe dönme ve çatışmalardan uzak kalma eğilimine girdiğini söyledi. (Amerika’nın Sesi, 6 Kasım 2013)
Washington’daki düşünce kuruluşlarından Uluslararası ve Stratejik Araştırmalar Merkezi’nde yetkililere ve strateji uzmanlarına seslenen Hagel, ABD’nin bundan sonra izleyeceği stratejiyi de açıkladı: “Bölgesel güvenlik tehditleriyle mücadele etmek için daha az iz bırakacak, nokta hedefleri vuracak özel operasyon güçlerine ve insansız hava uçaklarına ağırlık verilecek. Ortak devletler eğitilecek ve desteklenecek.”
Öte yandan ABD’nin önceki Savunma Bakanı Robert Gates ise nokta vuruşu ve insansız hava uçaklarına dayalı askeri stratejinin gerçeklerden uzak bir görüş olduğunu savunuyor. Gates, savaşların ancak kara savaşıyla kazanılabileceğini belirtiyor. (Gates’in de aslında geri çekilmeci olduğunu fakat ‘ya tam çekilelim, ya da sonuna kadar ilerleyelim’ çizgisini savunduğunu belirtelim.)
Bu iki açıklamanın özeti şudur: ABD’nin kazanabileceği bir savaş artık olmayacak!
ABD hâkim sınıflarını da “içe kapanmak” ya da “savaş çıkarmak” şeklinde iki farklı stratejiyle çarpıştıran bu durum, Ufuk Ötesi’nde sıkça dikkat çektiğimiz gibi ABD’nin düşüşünden kaynaklanmaktadır.
DÜŞEN KUVVET, İSTİHBARAT ZAFİYETİ YAŞAR
Artık ABD’nin bu düşüşünün sonuçlarını, bölgeye ve dünyaya etkisini inceleyebiliriz. Zira etkiler artık daha somut olarak ortaya çıkıyor.
1. İnişe geçen kuvvetler, ciddi istihbarat zafiyetleri yaşar. Önce Wikileaks belgeleri, şimdi de NSA dinlemeleri ABD’nin bu zafiyeti ne oranda yaşadığını göstermektedir.
ABD ne Wikileaks belgelerini açıklayan Julian Assange’ı, ne de NSA dinlemelerini açıklayan Edward Snowden’i engelleyebilmiştir.
Ayrıca ABD ne Assange’ın ne de Snowden’in sığındığı ülkelere ciddi ve etkili bir baskı uygulayabilmiştir.
2. İnişe geçen büyük devlet, merkezkaç etkisi yaratır. Madde zayıfladıkça, çekim gücü azalır.
Nitekim ABD’nin müttefikleri özellikle son üç yıldır, merkezkaç eğilim içine girmeye başladı. ABD’nin müttefikleri çeşitli gerekçelerle, bazen meyve ihracı, bazen silah alımı, bazen de dinleme gibi nedenlerle, Washington’a karşı ses çıkarmaya başladı.
3. İnişe geçen büyük devlet, tek başına ne savaş çıkarabilir, ne de barış yapabilir.
Son Suriye örneği tam olarak böyledir. ABD 2,5 yıldır Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’ı deviremediği gibi, sonrasında barış da yapamadı. Sonuç olarak Washington, Moskova’nın çizdiği rotaya mecbur kaldı.
DÜŞEN KUVVET, MÜTTEFİK KAYBEDER
4. Düşüşe geçen kuvvet, müttefiklerini kaybeder. Sırasıyla Türkiye, Gürcistan, Ukrayna ve Kırgızistan’da Sorosçu darbeler yapan ve işbaşına ABD projelerini uygulayacak isimleri getiren Washington, Türkiye hariç diğer ülkelerdeki mevzilerini teker teker yitirdi.
5. Düşüşe geçen kuvvet, adım adım çekilir. ABD, Ortadoğu’dan, Orta Asya’dan, Afrika’nın büyük bir bölümünden, Güney Amerika’dan çekiliyor. Yerini ise Çin dolduruyor. Fakat silahla değil, yatırımla…
ABD bir tek Çin’in etrafını çevrelemek için Asya-Pasifik’e yöneliyor. Ancak buradaki iki yıllık çevrelemenin de fiiline etkisiz ve sonuç almaya yetersiz kaldığı görülüyor.
6. ABD’nin düşüşü, küreselleşmeciliği zayıflattı, bölgeselleşmeciliği güçlendirdi. Asya’da, Afrika’da, Ortadoğu’da, Güney Amerika’da bölgesel ve kıtasal birlikler oluştu, gelişti.
7. ABD’nin düşüşü, doların saltanatını vurdu. Doların dünyadaki dolaşımı azaldı ve boşluğu önce Avro, şimdi de BRICS ülkelerinin milli paraları almaya başladı.
8. ABD’nin inşa ettiği uluslararası kurumların etkisi zayıfladı. Dünya Bankası ve IMF gibi kurumların alternatifleri ortaya çıkmaya başladı.
Mehmet Ali Güller
Aydınlık Gazetesi
7 Kasım 2013
Mehmet Ali Güller 