Posts Tagged Nabucco
NABUCCO PROJESİ NE DURUMDA?
Posted by Mehmet Ali Güller in Uncategorized on 02/10/2011
Başbakan Erdoğan’ın 13 Temmuz 2009 günü büyük şaşaa ile imzaladığı ve “Türkiye’yi doğalgazda 4. büyük ana arter yapacağız” dediği Nabucco Projesi ne durumda? Projeyi o dönemde sayfa sayfa günlerce işleyen basının, bugün gidişatla ilgili hiç haber yapmaması ilginç değil mi?
TÜRKMENİSTAN’SIZ TÜRKMEN GAZI PROJESİ!
Anımsanacağı gibi, Türkmenistan gazını Avrupa’ya taşıyacak Nabucco Projesi’nin imza törenine Türkmenistan katılmamıştı. Türkiye ile Bulgaristan, Romanya, Macaristan ve Avusturya başbakanları ile AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso tarafından imzalanan projenin Rixos otelindeki zirvesine ABD Avrasya Enerji Kaynakları Özel Temsilcisi Richard Morningstar ve ABD Kongre üyesi Senatör Richard Lugar da katılmıştı! Ama tedarikçiler yoktu!
Erdoğan, imza töreninde Türkmenistan ile Azerbaycan, Irak ve Mısır’ı projeye katılmaya davet ediyordu!
Türkmenistan Nabucco’ya katılmayıp, gazını Avrupa’ya Rusya ile anlaşarak satmaya karar vermişti. Azerbaycan da yine Rusya ile anlaşma imzalamıştı. İran ise o günlerde ABD’nin her an saldırısına uğrayacak ülke olarak görülüyordu! Yani geriye bir tek Kuzey Irak petrolleri kalmıştı!
‘NABUCCO YERİNDE SAYIYOR’
Peki, şimdi durum nedir? BP’nin alternatif bir proje geliştirdiğinin basına yansımasından sonra Nabucco’daki mevcut durum daha da önem kazandı. Selçuk Oktay Deutsche Welle’de soruya yanıt aramış ve önemli isimlerle konuşmuş:
Eski BOTAŞ Genel Müdür Mete Göknel Nabucco’nun gerçekleşmesinin zor olduğunu savunuyor. Göknel gerekçe olarak da Güney Akım projesini ve özellikle Azerbaycan’ın Rusya’ya ilettiği gazın kapasitesini artırmasını gösteriyor.
Göknel’e göre iki temel problem var. Bunlardan birincisi Nabucco’nun gaz kaynağı sıkıntısının bulunması, ikincisi de maliyetler: “Proje Türkiye sınırında bitiyor. Dolayısıyla ilave yatırımlar gerekiyor. Projenin geri ödemelerinin yapılacak gaz antlaşmaları ile gerçekleşmesi planlanıyor ama ortada herhangi bir gaz anlaşması yok.”
DOĞU AKDENİZ’DEKİ SONDAJIN ETKİSİ
Berlin Hür Üniversitesi Hazar Bölgesi Çevre ve Enerji Çalışmaları Enstitüsü’nde görevli enerji uzmanı Arzu Yorkan’a göre de temel problem, projenin tedarikçisinin olmaması. Yorkan, Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmalarının bile Nabucco’nun geleceğini olumsuz etkileme potansiyeline sahip olduğunu vurguluyor ve ekliyor: “Kıbrıs ve İsrail olası gaz kaynaklarını Akdeniz üzerinden Avrupa’ya taşıyabilir.”
Enerji uzmanı Yorkan, İran ve Irak gazı olmadan Nabucco’nun gerçekleşmeyeceği görüşünde: “İran’ın nükleer programı ile ilgili tartışmalar ve ambargolar gündemde olsa da İran gazı AB için önümüzdeki dönemde önemli bir yer tutacaktır. Öte taraftan petrol ve doğalgaz rezervleriyle ekonomilerini geliştirmekte olan İran ve Irak bu rezervlerini Avrupa pazarına ulaştırma çabası içindeler. Her ne kadar Nabucco Rusya’yı devre dışı bırakmak amacını taşısa da AB ve Rusya’nın jeopolitik birtakım çıkarları açısından küçük de olsa Rusya projede bir pay alacaktır. Fakat tek başına Hazar kaynakları yeterli olmayacaktır. Dolayısıyla Irak ve İran’sız bir Nabucco biraz zor gözüküyor.”
TÜRKİYE NABUCCO’YLA KAYBETTİ
ABD’nin Kuzey Irak petrolleri için dayattığı ve Erdoğan’a uygulattığı Nabucco’da durum böyle. Türkiye, Erdoğan’ın iddia ettiği gibi “4. büyük ana arter” olamadığı gibi, bölgedeki enerji projelerinden de dışlanıyor!
Doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmalarını bir kenara bırakırsak, bölgedeki en önemli üç proje şunlardır:
1) İran, Irak, Suriye ve Lübnan ile 5600 kilometrelik bir botu hattı anlaşması yaptı. İran doğalgazının Akdeniz ve Avrupa’ya ulaştırılmasını hedefleyen proje, bölgede önemli gelişmeleri de beraberinde getirdi. İran ordusu, Kuzey Irak’tan geçecek bu hattın anlaşmasından hemen sonra Kandil’e büyük çaplı bir operasyon düzenledi ve PJAK’ı teslim aldı!
2) Bölgedeki bir diğer önemli gelişme de BP’nin Nabucco’ya alternatif boru hattı projesi. Projeye göre BP, Azerbaycan’dan Avrupa’ya yeni bir doğal gaz boru hattı yapacak.
3) Avrupa’ya gaz taşımada en güçlü proje ise Rusya’nın İtalya, Fransa ve Almanya ile imzaladığı Güney Akım projesidir. Rusya’nın İtalya ile başlattığı projeye, 19 Eylül 2011’de Fransa ve Almanya da katıldı. Rus Gazprom’un yüzde 50, İtalyan ENI’nin yüzde 20, Fransız EDF’nın yüzde 15 ve Alman Wintershall’ın yüzde 15 ortak olduğu proje 2015’de aktif hale gelecek.
Mehmet Ali Güller
Aydınlık Gazetesi
2 Ekim 2011
GÜL GÜVENCE VERDİ: NABUCCO İMZALANACAK – TÜRKİYE’YE BORU BEKÇİLİĞİ GÖREVİ
Posted by Mehmet Ali Güller in Aydınlık Gazetesi Yazıları on 17/05/2009
Ankara ziyaretinde Türkiye’yle model ortaklık kavramını ilan eden Obama, Gül’den Nabucco Projesi’ni de onaylamasını istemişti. Gül, Obama’nın talebini yerine getirdi! Prag Zirvesi’nde varılan anlaşma gereği, Nabucco Projesi 25 Haziran’da imzalanacak. AB’ye göre bu anlaşmayla “Rus boyunduruğu kırıldı”. Öte yandan Türkiye, model ortaklık gereği, Kuzey Irak petrollerinin geçişine de onay verdi. Böylece Ankara, ABD’nin dayattığı “enerji koridoru” olma misyonunu yerine getirmiş oldu.
Mehmet Ali Güller
Aydınlık Dergisi
Sayı: 1139
17 Mayıs 2009
ABD Devlet Başkanı Barrack Obama’nın Nisan başındaki Türkiye ziyareti sırasında dile getirdiği “model ortaklık” ilişkisinin parametrelerinden biri olan “Enerji güvenliğinin sağlanması ve Hazar petrol ve doğalgazı ile Kuzey Irak petrol ve doğalgazının uluslararası piyasalara ulaştırılması” konusunda önemli bir adım atıldı: Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Anlaşması 25 Haziran’da Ankara’da imzalanacak!
AB’nin bir yıldır bastırdığı ancak Ankara’nın çekinceleri nedeniyle üzerinde mutabık kalınamayan Nabucco Doğalgaz Boru Hattı Anlaşması, Washignton’un baskısıyla yürürlüğe giriyor. Obama, Türkiye ziyareti sırasında konuyu gündeme getirmişti.
AB: “TÜRKİYE İKNA EDİLDİ”
10 Mayıs 2009 tarihli İngiliz The Guardian gazetesi, anlaşmayı şu ifadelerle duyurdu: “Türk gaz anlaşması Rus boyunduruğunu kırdı”, “Avrupa ve dünya dengelerini değiştirecek proje için Türkiye ikna edildi”.
The Guardian, Türkiye’nin doğu sınırından Avusturya’ya kadar uzanacak, 9 milyar Avro’luk Nabucco hattının Rus şirketi Gazprom’un kontrolü dışındaki gazın Avrupa’ya ulaştırılmasının başlıca rotasının olacağını belirttiği haberinde şu ifadeyi kullandı: “Ancak plan, boruhattı transit anlaşmasına ilişkin olarak AB ile Türkiye arasındaki anlaşmazlık nedeniyle tıkanmıştı. Boru hattının yarısından fazlası Türkiye’den geçecek böylece Türkiye, Avrupa’nın enerji sağlamasında bekçi haline gelecek”
Görüşmeleri bir yıldır süren Nabucco projesi için Türkiye hem vergi almayı hem de geçen doğalgazı yüzde 15 indirimli almayı talep ediyordu. Ancak Guardian’a konuşan bir AB yetkilisine göre Ankara bu taleplerden vazgeçmiş: AB yetkilisi “Türkler isteklerimizi kabul etti. Herhangi bir koşul yok” dedi.
GÜL, AB’YE GÜVENCE VERDİ
The Guardian tıkanıklığın, Abdullah Gül’ün katıldığı Prag Zirvesi’nde aşıldığını belirtti. Gazeteye konuşan bir AB yetkilisine göre Abdullah Gül, AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso‘ya anlaşmanın birkaç hafta içinde imzalanacağı güvencesini verdi.
Anlaşmanın dünya dengelerini değiştireceğini yazan The Guardian, projenin önemini şu rakamlara dayandırıyor: “Avrupa, yıllık doğalgaz ihtiyacının 3’te birini, yani yaklaşık 140 milyar metreküpünü Rusya’dan ithal ederek karşılıyor. Güney koridoru olarak anılan Nabucco ve 2 ayrı doğalgaz boru hattı projesi, 2020 yılında Rusya’yı by-pass ederek yılda 60 milyar metreküp doğalgaz pompalayacak”.
ABD, AB’NİN ELİNİ RAHATLATACAK
Peki AB’yi rahatlatacak bir anlaşma için ABD neden devreye girdi ve Ankara’ya neden dayatmada bulundu?
Bu sorunun yanıtı, ABD’nin Avrasya hesabında ve inşa etmeye başladığı Yeni Nato’da gizli.
ABD’nin dünyaya hakimiyet için çizdiği rota özetle şöyle: Rusya ve Çin’i kuşatmak ve bölgeye uzanmak için AB ile geleneksel transatlantik ilişkilerin yeniden kurulması, Avrasya’ya kilit görevi gören Türkiye’nin model ortaklık ile kazanılması ve Rusya’yla çatışma konularında ısrar edilmemesi-beklenmesi-devreye başka ilişkiler sürülmesi.
ABD, AB ile geleneksel transatlantik ilişkileri kurmak için öncelikle AB’nin Rusya’ya bağımlı hale gelen enerji meselesinde Almanya’nın elini rahatlatmayı düşünüyor. Gül’ün Ermenistan açılımı ile başlayan süreç ve Azerbaycan’ın “ikna” edilmesi, Nabucco Projesi’ni de anlaşma noktasına getirmiştir!
KUZEY IRAK PETROLLERİNİN GEÇİŞİNE ONAY
Öte yandan Ankara, Kuzey Irak petrollerinin Türkiye üzerinden geçişine de onay vermiş gözüküyor. ABD’nin bastırmasıyla, bu konuda da Washington-Ankara-Erbil hattında mutabakat sağlandığı belirtiliyor.
Kuzey Irak Petrol ve Tabii Kaynaklar Bakanı Aşiti Heyrami, haftasonu yaptığı açıklamada, Türkiye üzerinden ham petrol ihracatını Haziran ayında başlatacaklarını açıkladı!
10 Mayıs tarihli Wall Street Journal gazetesine konuşan Irak Petrol Bakanlığı sözcüsü Asım Cihat ise, “Irak Hükümeti petrol borularının (Kuzey Irak) Bölge Hükümetinin Petrol ihracatı için kullanmasına izin vermemiştir” dedi.
Gül’ün “2009’da Kürt meselesinde önemli şeyler olacak” demesi, “Kürdistan” nitelemesi, Hasan Cemal üzerinden yürütülen “diplomasi”, “PKK’nın tasfiyesi karşılığında Barzani yönetimini tanıma” girişimleri, Kuzey Irak petrollerinin batıya taşınma projesini de anlaşma noktasına getirmiştir!
Mehmet Ali Güller 